เครื่องเงินชาวเขาเผ่าเมี่ยน (เย้า) อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร

บทนำ

         เครื่องเงินชาวเขาในอำเภอคลองลานจังหวัดกำแพงเพชร ปัจจุบันมีผู้ผลิตอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งกลุ่มผู้ผลิตเครื่องเงินชาวเขานั้น จะแบ่งออกเป็น 2 ชนเผ่าหลักๆ ได้แก่ กลุ่มชนเผ่าเมี่ยน (เย้า) และกลุ่มชนเผ่าม้ง ซึ่งทั้งสองกลุ่มชนเผ่านี้ มีประวัติความเป็นมาเกี่ยวกับการเริ่มต้นทำเครื่องเงินชาวเขาที่แตกต่างกัน คือ กลุ่มชนเผ่าเมี่ยน (เย้า) เป็นช่างผลิตเครื่องเงินขาวเขากลุ่มแรกที่มีวิธีการผลิตสืบทอดงานฝีมือมาจากบรรพบุรุษ สำหรับกลุ่มชนเผ่าม้งนั้น เริ่มต้นทำเครื่องเงินจากการไปฝึกทักษะวิชาชีพที่จังหวัดสุโขทัย เนื่องจากที่นั่นได้ขึ้นชื่อเรื่องวิธีการผลิตเครื่องเงินชาวเขาเผ่าม้งและเมื่อหลังจากที่ชนเผ่าม้งได้เรียนรู้วิธีการผลิตเครื่องเงินแล้ว ก็ได้นำความรู้นั้นมาใช้เป็นการประกอบอาชีพ ณ ถิ่นฐานบ้านเกิดของตน (บุญมา อินต๊ะ, สัมภาษณ์, 22 ธันวาคม 2560) งานหัตถกรรมเครื่องเงินชาวเขานี้ เป็นงานฝีมือประเภทเครื่องประดับซึ่งมีความละเอียดและความประณีตเป็นอย่างมาก ลวดลายของเครื่องเงินนั้นจะใช้ลวดลายแบบโบราณดั้งเดิม อาทิ ลายธรรมชาติ ลายต้นไม้ ลายรอยเท้าสัตว์ ซึ่งเลียนแบบมาจากธรรมชาติ สิ่งที่อยู่รอบตัว หรือสิ่งของเครื่องใช้ทำมาหากิน 

คำสำคัญ : เครื่องเงินชาวเขา, รูปแบบการขาย, กลุ่มชาติพันธุ์, อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร

ข้อมูลทั่วไป อำเภอคลองลาน

         คำขวัญอำเภอคลองลาน : คลองลานเมืองคนงาม น้ำตกสวย เต็มไปด้วยไม้สัก อนุรักษ์ วัฒนธรรมมากมี ของดีเครื่องเงิน (ศูนย์บริการข้อมูลอำเภอ, 2561)
         จากคำขวัญของอำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชรจะเห็นได้ว่า ของดี ที่ขึ้นชื่ออย่างหนึ่งของอำเภอคลองลาน นอกจากธรรมชาติที่สวยงามแล้ว นั้นก็คือ “เครื่องเงิน” เครื่องเงินเป็นสิ่งแสดงอัตลักษณ์ เอกลักษณ์ และวัฒนธรรมการดำรงชีวิตของผู้คนอำเภอคลองลานมาตั้งแต่อดีต โดยเฉพาะเครื่องเงินชาวเขา ซึ่งเป็นสิ่งแสดงอัตลักษณ์ เอกลักษณ์ การดำรงชีวิต รวมไปถึงความผูกพันระหว่างคนกับธรรมชาติ ผ่านลวดลายของเครื่องเงินชาวเขานั้นเอง

ภาพที่ 1 แสดงที่ตั้งของตำบลต่างๆ ในอำเภอคลองลานพัฒนา อำเภอคอลงลานจังหวัดกำแพงเพชร

(ที่มา : เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561)

         เครื่องเงินชาวเขาที่ขึ้นชื่อมากอยู่ในตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร ซึ่งตำบลคลองลานพัฒนาประกอบไปด้วย 20 หมู่บ้าน ได้แก่ 

1. บ้านกะเหรี่ยงคลองลาน จำนวน 2 หมู่บ้าน
2. บ้านคลองลาน 1
3. บ้านคลองลาน 2
4. บ้านปางข้าวสาร
5. บ้านมอมะค่า1
6. บ้านมอมะค่า2
7. บ้านปางตาแอ
8. บ้านสวนส้ม
9. บ้านคลองน้ำไหลใต้
10. บ้านปากคลองลาน
11. บ้านท่าข้ามสามัคคี
12. บ้านเลิงกระพงษ์
13. บ้านใหม่ธงชัย
14. บ้านแม่พืช(แปลงสี่)
15. บ้านคลองเตย
16. บ้านทะเลพัฒนา
17. บ้านโชคชัยพัฒนา
18. บ้านมอตะแบก
19. บ้านคลองปลาร้า

         จากจำนวนหมู่บ้านในตำบลคลองลานที่มีทั้งหมด 20 หมู่บ้าน แสดงให้เห็นว่า ตำบลคลองลานพัฒนาเป็นตำบลขนาดใหญ่ ซึ่งมีประชากรชาย หญิง รวมกันทั้งสิ้น 1,356 คน หรือ 496 ครัวเรือน โดยมีหมู่บ้านคลองเตยเป็นหมู่บ้านที่มีชาวเขาทำเครื่องเงินมากที่สุด (เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561)

ภาษาท้องถิ่นและการแต่งกาย

         ในด้านภาษาและการแต่งกายภาพรวมของอำเภอคลองลานสามารถแบ่งตามลักษณะภาษาและลักษณะการแต่งกายตามแต่ละตำบล คือ ตำบลโป่งน้ำร้อนและตำบลสักงามจะมีภาษาและลักษณะการแต่งกายสวนใหญ่เน้นไปทางภาคกลางหรือลักษณะทั่วไปที่นิยมใส่กัน ส่วนในด้านภาษานั้นพบว่า ใช้ภาษาไทย(ภาษากลาง) เป็นภาษาหลักในการสื่อสาร ต่อมาคือตำบลคลองน้ำไหล การแต่งกายส่วนใหญ่จะแต่งกายด้วยชุดม่อฮ่อมและใช้ภาษาเหนือเป็นภาษาหลักในการสื่อสาร ตำบลสุดท้ายคือ ตำบลคลองลานพัฒนา ซึ่งเป็นตำบลที่มีลักษณะการแต่งกายและการใช้ภาษาแตกต่างไปจากตำบลอื่นๆ ในอำเภอเดียวกันนั้น ก็เพราะว่า ประชากรส่วนใหญ่ในตำบลคลองลานพัฒนาเป็นชชาวเขาหลาหลายเผ่ามาอยู่ร่วมกัน หนึ่งในนั้นคือ เผ่าเมี้ยน(เย้า) ม้ง กะเหลี่ยง มูเซ่อ เป็นต้น ดังนั้นการแต่งกายของประชาชนจึงแต่งกายด้วยชุดชาวเขา และใช้ภาษาม้ง ภาษาอีสานและภาษาลาวเป็นภาษาที่ใช้ในการสื่อสารทั่วไป (เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561) ดังภาพที่ 2

ภาพที่ 2 แสดงเขตพื้นที่การใช้ภาษาและเครื่องแต่งกายในอำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร

สภาพเศรษฐกิจ

         อาชีพหลัก ได้แก่ เกษตรกรรม - ไร่มันสำปะหลัง ไร่ข้าวโพด ไร่อ้อย นาปี นาปัง สวนทุเรียน สวนลำไย สวนสตรอว์เบอร์รี่ ส้มเขียวหวาน
         อาชีพเสริม ได้แก่ ทำเครื่องเงิน - เลี้ยงสัตว์ รับจ้าง (เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561)

ประเพณีเด่นในตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร

         1. ประเพณีแห่เจ้าพ่อ เจ้าแม่คลองลาน (งานงิ้ว)
         อำเภอคลองลาน เป็นอำเภอที่มีความหลากหลายทางเผ่าพันธุ์ มีความหลากหลายทางประเพณี ความเชื่อและวัฒนธรรม สามารถสังเกตได้จากประเพณีและวัฒนธรรมที่มีในอำเภอคลองลาน อาทิ ประเพณีแห่เจ้าพ่อ เจ้าแม่คลองลาน (งานงิ้ว) เป็นประเพณีที่สืบต่อกันมานับ 10 ปี ซึ่งเป็นประเพณีที่แสดงออกถึงความเขื่อ ความเคารพบูชาและเพื่อสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่คุ้มครองบ้านเรือนของคนในอำเภอคลองลานมาตลอดทั้งปี ในการจัดงานประเพณีแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่คลองลานนั้นในขบวนแห่จะประกอบไปด้วยสิงโตและมังกรทอง(แสดงออกถึงความเป็นคนไทยเชื้อสายจีน) ในขบวนแห่นั้นยังมีการแสดง "ต่อตัว" ของคณะเชิดสิงโต มังกรทองแห่งเมืองปากน้ำโพ จังหวัดนครสวรรค์ ร่วมขบวนมาด้วย (ดังภาพที่ 3)

ภาพที่ 3 แสดงประเพณีแห่เจ้าพ่อ เจ้าแม่คลองลาน (งานงิ้ว) อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร

(ที่มา : เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561)

         2. ประเพณีรื่นเริงโยนลูกช่วง (ปีใหม่ม้ง)
         งานประเพณีต่อไปได้แก่ ประเพณีรื่นเริงโยนลูกช่วง (ปีใหม่ม้ง) เป็นงานประเพณีของชาวม้งคลองลาน หรือ ที่ชาวม้งเรียกกันว่า “น่อเป๊โจ่วฮ์” แปลตรงตัวได้ว่า “กินสามสิบ” ซึ่งจัดขึ้นเพื่อฉลองความสำเร็จ ในการเพาะปลูกโดยจะจัดขึ้นหลังเก็บเกี่ยวผลผลิตในรอบปีเรียบร้อยแล้ว นอกจากนั้นแล้วยังเป็นการบูชาถึงผีฟ้า ผีป่า ผีบ้าน ที่ให้ความคุ้มครองและดูแลให้มีความสุขสำราญตลอดทั้งปี รวมถึงผลผลิตที่ได้ในรอบปีด้วย นอกจากนั้นแล้วในงานประเพณีปีใหม่ม้งยังจะมีการจัดการละเล่นต่างๆ อาทิ การเล่นลูกช่วง หรือที่เรียกกันว่า “จุเป๊าะ” ลูกช่วง มีลักษณะกลมเหมือนลูกบอลทำด้วยเศษผ้า มีขนาดเล็กพอที่จะถือด้วยมือข้างเดียวได้ โดยจะแบ่งผู้เล่นออกเป็น 2 ฝ่าย คือ ฝ่ายหญิง กับฝ่ายชาย โดยฝ่ายหญิงจะเป็นผู้ที่เอาลูกช่วงไปให้ฝ่ายชาย เมื่อตกลงกันได้ก็จะทำการโยนลูกช่วง โดยแต่ละฝ่ายจะยืนเป็นแถวหน้ากระดานเรียงหนึ่งหันหน้าเข้าหากัน มีระยะห่างกันพอสมควร แล้วโยนลูกช่วงให้กันไปมา และสามารถทำการสนทนากับคู่ที่โยนได้ เพื่อเป็นการสร้างความสนุกสนานเป็นการฉลองปีใหม่ และเป็นการหาคู่ให้แก่หนุ่มสาว เพื่อมิตรภาพที่ดีต่อกันแต่หญิงที่แต่งงานแล้วจะไม่มีสิทธิในการเล่นลูกช่วงอีก เพราะถือว่าผิดตามธรรมเนียมของม้ง ส่วนฝ่ายชาย สามารถเล่นได้ แต่อยู่ที่ว่าฝ่ายหญิงจะทำการยินยอมเล่นกับตนหรือไม่ แล้วแต่ฝ่ายหญิงสาวคนนั้นๆ การละเล่นดังกล่าวถือว่าเป็นการละเล่นที่เป็นเอกลักษณ์ที่สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวเข้าเที่ยวงานปีใหม่ม้ง อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร ได้เป็นอย่างดี
         3. ประเพณีกวนข้าวทิพย์
         พิธีกวนข้าวทิพย์ เป็นประเพณีทางพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นประเพณีที่สืบต่อกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ที่ยังคงรูปเค้าโครงการของการรักษาประเพณี มีความเชื่อถืออย่างมั่นคง เป็นแบบอย่างที่ดีซึ่งแฝงไปด้วยคุณธรรมและจริยธรรม โดยจัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในช่วงวันวิสาขบูชา เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนเห็นความสำคัญและรักษาไว้ซึ่งศิลปะ ประเพณีภูมิปัญญาและวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่น อันจะเป็นการเผยแพร่ สืบสาน อนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีประจำท้องถิ่นให้คงอยู่อย่างยั่งยืนและส่งเสริมสนับสนุน ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในกิจกรรมของชุมชน สร้างความสามัคคีในชุมชน

ภาพที่ 4 แสดงประเพณีรื่นเริงโยนลูกช่วง (ปีใหม่ม้ง) อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร

(ที่มา : เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561)

ภาพที่ 5 แสดงประเพณีกวนข้าวทิพย์ อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร

(ที่มา : เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561)

         จากที่ยกตัวอย่างงานประเพณีที่เกิดขึ้นในอำเภอคลองลานสามารถเห็นได้ว่า อำเภอคลองลาน เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดกำแพงเพชรที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์แต่ก็สามารถอาศัยอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุข ความหลากหลายทางชาติพันธุ์ดังกล่าวนี้ สะท้อนออกมาในประเพณีแห่เจ้าพ่อ เจ้าแม่คลองลาน(งานงิ้ว) ซึ่งเป็นความเชื่อของคนไทยเชื้อสายจีน งานประเพณีรื่นเริงโยนลูกช่วง (ปีใหม่ม้ง) เป็นงานประเพณีที่มีเอกลักษณ์ของชาวเขาเผ่าม้ง สุดท้ายคือ งานประเพณีกวนข้าวทิพย์ ซึ่งเป็นงานประเพณีทางพุทธศาสนา เป็นประเพณีที่รวมความเชื่อ ความศรัทธาของคนไทยที่อาศัยอยู่ในอำเภอคลองลานที่นับถือศาสนาพุทธมาร่วมประเพณี ทั้ง 3 ประเพณีเป็นประเพณีที่เฉพาะเจาะจงของชาติพันธุ์แต่ปัจจุบันคนทั่วไปก็สามารถเข้าร่วมกันประเพณีทั้ง 3 ได้ โดยไม่แยกว่าเฉพาะม้ง หรือเฉพาะคนไทยเชื่อสายจีนเท่านั้น

ผลิตภัณฑ์เด่นของตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน

         จากการสัมภาษณ์ประชาชนที่อาศัยอยู่ในตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร กล่าวถึงผลิตภัณฑ์เด่นในตำบลคลองลานพัฒนาไว้หลายชนิด อาทิ ตุ๊กตาเรซิ่น
         1. ตุ๊กตาเรซิ่น
         ตุ๊กตาเรซิ่นเป็นงานฝีมือของชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง (นางชงกอ สัมพันธ์) ซึ่งก่อนหน้าที่นางชงกอจะมายึดอาชีพหล่อตุ๊กตาเรซิ่นนั้น นางชงกอได้ได้ยึดอาชีพทำไร่มันสำปะหลังและทำนาข้าวเป็นหลัก แต่เมื่อสามีเสียชีวิต นางชงกอจึงออกไปหางานทำที่กรุงเทพและได้ทำงานในโรงงานผลิตตุ๊กตาเรซิ่น จากการทำงานในโรงงานตุ๊กตาเรซิ่น 2 ปี ทำให้นางชงกอมีความรู้เรื่องการประดิษฐ์งานเรซิ่น นางชงกอจึงลาออกจากโรงงานผลิตตุ๊กตาเรซิ่นและกลับมาประดิษฐ์ตุ๊กตาเรซิ่นเป็นอาชีพร่วมกับการต่อยอดให้บ้านเกิดเพื่อรักษาวัฒนธรรมไทยให้สืบทอดต่อไป 

ภาพที่ 6 แสดงการประดิษฐ์ตุ๊กตาเรซิ่น ของ นางชงกอ สัมพันธ์

(ที่มา : เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561)

         2. ไม้แกะสลักโซฟามังกร
         ไม้แกะสลักโซฟาเป็นผลงานของหมู่บ้านคลองเตย ซึ่งเกิดจากการรวมกลุ่มช่างแกะสลักที่นำรากไม้ ซึ่งถูกทิ้งไว้ตามหัวไร่ปลายนา เช่น ไม้มะค่า เป็นวัตถุดิบในการแกะสลักเป็นเก้าอี้ไม้และโซฟาไม้ และเน้นความเป็นธรรมชาติ แต่ในปัจจุบันช่างแกพสลักจะนิยมใช้ไม้จามจุรี ซึ่งเป็นไม้ที่หาได้ง่าย มีทั่วไปในชุมชน ขั้นตอนการทำเริ่มจากนำส่วนของลำต้นตัดเป็นท่อนๆแล้วนำเข้าสู่กระบวนผลิต 9 ขั้นตอนจนออกมาเป็นโซฟาขนาดใหญ่ ส่วนลวดลายขึ้นอยู่กับจินตนาการของผู้ผลิตต้องใช้เวลาทำประมาณ 15 วัน 

ภาพที่ 7 แสดงไม้แกะสลักโซฟามังกร หมู่ที่ 9 ตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน

(ที่มา : เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561)

         3. ผ้าปักชาวเขา (หมู่บ้านคลองเตย)
         ผ้าปักชาวเขาเป็นงานฝีมือของชาวเขาเผ่าเมี่ยน (เย้า) ซึ่งแสดงออกถึงวัฒนธรรมการแต่งกายชาวเมี่ยน ซึ่งจะมีการปักลวดลายทั่วทั้งเสื้อ กางเกงและผ้าพันหัว ที่จะต้องสวมใส่ในชีวิตประจำวัน ในยามว่างสตรีชาวเผ่าเมี่ยนก็จะปักผ้าไว้ใช้เองและถ่ายทอดวิธีการทำให้แก่บุตรสาว ซึ่งถือว่าเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาของเผ่าเอาไว้อีกทางหนึ่งด้วย โดยใช้ลวดลายที่มีการสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ มีชื่อเรียกดังนี้
         - "ซุม" 			เป็นลวดลายที่สืบทอดมาแต่โบราณเป็นลักษณะรูปคนนั่ง
         - "ร่มเซ้ว"		        เป็นลวดลายที่สืบทอดมาแต่โบราณเป็นลักษณะของรอยเท้าสัตว์
         - "ตะเม้าเต่าเมี่ยน"	เป็นลวดลายที่สืบทอดมาแต่โบราณเป็นลักษณะร้อยเท้าของเสือ

ภาพที่ 8 แสดงผ้าปักชาวเขา ตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน

(ที่มา : เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561)

         4. ทอพรมอเนกประสงค์ (บ้านแปลงสี่-แม่พืช)
         พรมเอนกประสงค์เริ่มดำเนินการในปี 2546 โดยเริ่มจากการที่กลุ่มแม่บ่านแปลงสี่-แม่พืช ได้ไปศึกษาดูงานกลุ่มทอพรมเช็ดเท้าของกลุ่มแม่บ้านคลองปลาสร้อย ตำบลปางตาไว อำเภอปางศิลาทอง จังหวัดกำแพงเพชร เมื่อกลับมาจึงมาเริ่มต้นทำการผลิตพรมเอนกประสงค์ ในช่วงแรกกลุ่มแม่บ่านแปลงสี่-แม่พืช ได้ผลิตพรมส่งให้พ่อค้าคนกลางทำให้กลุ่มแม่บ้านได้กำไรจากการผลิตน้อย ต่อมากลุ่มแม่บ่านแปลงสี่-แม่พืช ได้นำพรมเอนกประสงค์จดทะเบียนสินค้ากับศูนย์สินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) และได้เริ่มนำสินค้าออกจำหน่ายตามงานแสดงสินค้าในท้องถิ่นระดับอำเภอจังหวัดภูมิภาคและระดับประเทศ จึงทำให้ประชาชนมีกำไรเพิ่มมากขึ้น

ภาพที่ 9 แสดงภาพพรมอเนกประสงค์ ตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน

(ที่มา : เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561)

         5. ผลิตภัณฑ์เครื่องเงินชาวเขา
         ผลิตภัณฑ์เครื่องเงินชาวเขา เป็นผลิตภัณฑ์ที่ขึ้นชื่อมากอย่างหนึ่งในจังหวัดกำแพงเพชร เนื่องจากเป็นผลิตภัณฑ์ที่นำรายได้เข้าสู่อำเภอคลองลานในแต่ละปีเป็นจำนวนมาก จนผลิตภัณฑ์เครื่องเงินชาวเขาได้ไปอยู่ในคำขวัญของอำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร
         ประวัติความเป็นมา
             เครื่องเงินชาวเขาอำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร ในปัจจุบันมีผู้ผลิตอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งกลุ่มผู้ผลิตเครื่องเงินชาวเขานั้น จะแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มชนเผ่าหลัก ๆ ได้แก่ กลุ่มชนเมี่ยน (เย้า) และกลุ่มชนเผ่าม้ง ซึ่งทั้งสองกลุ่มชนเผ่านี้ มีประวัติความเป็นมาของเครื่องเงินชาวเขาที่แตกต่างกัน คือ กลุ่มชนเมี่ยน(เย้า) เป็นช่างผลิตเครื่องเงินขาวเขากลุ่มแรกที่มีวิธีการผลิตสืบทอดงานฝีมือมาจากบรรพบุรุษ สำหรับกลุ่มชนเผ่าม้งนั้น จะเริ่มจากการไปฝึกทักษะวิชาชีพที่จังหวัดสุโขทัย เนื่องจากจังหวัดสุโขทัยขึ้นชื่อเรื่องการผลิตเครื่องเงิน เครื่องทอง ที่มีความประณีตและละเอียด หลังจากชาวเขาเผ่าม้งที่เดินทางไปเรียนรู้เรื่องการผลิตเครื่องเงินมากลับบ้านเรือนของตน ก็นำความรู้ที่ตนเองได้ร่ำเรียนมาใช้ประกอบอาชีพในถิ่นฐานบ้านเกิดของตน (พงษ์ศิพัฒน์ อัศธรบัตถ์, สัมภาษณ์, 8 มีนาคม 2561)
             ลวดลายที่นำมาเป็นแบบในการทำเครื่องเงินนั้น ชาวเขาจะเน้นการทำลวดลายโบราณที่เลียนแบบมาจากธรรมชาติ สิ่งที่อยู่รอบตัว เช่น ต้นไม้ ลายรอยเท้าสัตว์ หรือสิ่งของเครื่องใช้ทำมาหากิน เป็นต้น บางครั้งลายของเครื่องเงินนั้นจะขึ้นอยู่กับลูกค้าที่มาสั่งทำ โดยทางผู้ที่ผลิตเครื่องเงินจะมีลวดลายต่างๆ มาให้ลูกค้าเลือกตามความต้องการ ซึ่งหนึ่งในตัวเลือกนั้นจะมีลายของที่ทางผู้ผลิตได้มีการออกแบบเอง ส่วนในเรื่องของลักษณะของเครื่องเงินส่วนใหญ่จะถูกผลิตออกมาในรูปแบบของ สร้อยคอ กำไล แหวน กระเป๋า และเข็มขัด ซึ่งในแต่ละรูปแบบของเครื่องเงินจะมีราคาจำหน่ายแตกต่างกันไป ทั้งนี้ในเรื่องของราคาจำหน่ายนั้นขึ้นอยู่กับน้ำหนักของเงินที่ใช้ในการผลิต ซึ่งน้ำหนักของเงินจะคิดเป็นกรัม กรัมละ 45-50 บาท และจะขึ้นอยู่กับราคาขึ้นลงของทองคำในแต่ละวัน (พงษ์ศิพัฒน์ อัศธรบัตถ์, สัมภาษณ์, 8 มีนาคม 2561)

ภาพที่ 10 แสดงเครื่องเงิน อ.คลองลาน จ.กำแพงเพชร

(ที่มา : เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา, 2561)

ผลิตภัณฑ์ที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน

         1. ผลิตภัณฑ์เครื่องเงิน ชนิดสร้อยคอ

ภาพที่ 11-12 แสดงผลิตภัณฑ์เครื่องเงินชนิดสร้อยคอลายกุหลาบและลายผีเสื้อ

ภาพที่ 13-14 แสดงผลิตภัณฑ์เครื่องเงินชนิดสร้อยคอลายไข่มุกและสี่เหลี่ยมคางหมู

ภาพที่ 15-16 แสดงผลิตภัณฑ์เครื่องเงินชนิดสร้อยคอลายดอกกุหลาบสีทองและลายดอกบัวดิน

         2. ผลิตภัณฑ์เครื่องเงิน ชนิดกำไลข้อมือ

ภาพที่ 17-18 แสดงผลิตภัณฑ์เครื่องเงินชนิดกำไลข้อมือลายดอกรังหอกลายรูปดาว/ลายรูปหัวใจ

ภาพที่ 19-20 แสดงผลิตภัณฑ์เครื่องเงินชนิดกำไลข้อมือลายดอกพิกุล/ลายดอกมะลิ/ลายรูปหยดน้ำและลายดอกกุหลาบ

         3. ผลิตภัณฑ์เครื่องเงิน ชนิดชนิดต่างหู 

ภาพที่ 21-22 แสดงผลิตภัณฑ์เครื่องเงินชนิดชนิดต่างหู ลวดลายต่างๆ

         4. ผลิตภัณฑ์เครื่องเงิน ชนิดชนิดแหวน

ภาพที่ 23-24 แสดงผลิตภัณฑ์เครื่องเงินชนิดชนิดแหวน ลวดลายต่างๆ

วัฒนธรรมของชาวเขากับเครื่องเงิน

          วัฒนธรรมของของชาวเขาอำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชรสมัยก่อนนั้น บุคคลใดที่เป็นมารดาจะต้องเรียนรู้การทำเครื่องเงินไว้เพื่อทำให้ลูกสาวหลังการแต่งงาน หรือถ้าครอบครัวใดมีบุตรทั้งลูกชายและลูกสาว ครอบครัวนั้นก็จะทำเข็มขัดให้ลูกสาว และทำสร้อยคอมอบให้ลูกชาย ปัจจุบันการใส่เครื่องเงินของชาวเขา ถ้าเป็นชาวเขาที่อยู่อาศัยใกล้กับคนในเมืองนั้น ส่วนใหญ่จะนิยมใส่กันเฉพาะงานสำคัญ เช่น งานปีใหม่ม้ง เป็นต้น แต่ยังมีชาวเขาที่อาศัยอยู่บนเขาเท่านั้นที่ยังคงใส่เครื่องเงินเป็นเครื่องประดับกับชุดม้งในชีวิตประวัน (พงษ์ศิพัฒน์ อัศธรบัตถ์, สัมภาษณ์, 8 มีนาคม 2561)