หินอ่อนพรานกระต่าย

บทนำ

         บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์และของที่ระลึก กรณีศึกษา หินอ่อนพรานกระต่าย หินอ่อนพรานกระต่ายถูกค้นพบเมื่อประมาณปี พ.ศ.2512 โดยบริษัท สว่างหินอ่อน ซึ่งพบว่าหินคลุกที่ทางบริษัทโม่จำหน่ายนั้นมีหินอ่อนปนอยู่ จึงได้ขุดเจาะแกนภูเขาและพบว่าด้านในมีหินอ่อนสีเขียว  สีชมพูอมเทา สีเขียวเหลือง สีขาวอมเทา สีขาวอมเทา จุดเด่นที่สำคัญคือหินอ่อนสีชมพูสามารถพบได้แห่งเดียวในประเทศไทย สำหรับเหมืองหินอ่อนเขตเขาโทน ทิวเขาสว่าง (ชูเกียรติ เนื้อไม้, 2559) ปัจจุบันมีเนื้อที่สัมปทาน 22 ไร่เศษ ดำเนินงานมาตั้งแต่ 5 ตุลาคม 2524 สามารถผลิตหินอ่อนสีชมพู สีงาช้าง สีขาว และสีเทา ปัจจุบัน ห้างหุ้นส่วนจำกัด ศิลากำแพงเพชร บ้านเลขที่ 88/2 หมู่ที่ 13 ตำบล พรานกระต่าย อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชรได้รับสัมปทานให้ทำเหมืองบนบก ณ ตำบล ถ้ำกระต่ายทอง อำเภอพรานกระต่าย มีอายุ 10 ปี นับตั้งแต่วันที่ 4 เดือน กันยายน พ.ศ. 2557 และสิ้นอายุวันที่ 3 เดือนกันยายน พ.ศ. 2557 เนื้อที่ 108 ไร่ 3 งาน 72 ตารางวา หินอ่อนพรานกระต่ายมีอายุประมาณ 300-400 ล้านปีเกิดจากการตกผลึกของหินปูนที่มีชั้นหินหนาประมาณ 150 เมตร ผลิตภัณฑ์แรกที่ริเริ่มนำมาใช้จะเป็นหินปูพื้น ปูผนัง ต่อมาได้มีการนำหินอ่อนมาแกะสลัก กลึงเป็นรูปแบบต่างๆ จนกลายเป็นผลิตภัณฑ์จำหน่ายและเป็นสินค้าประจำอำเภอพรานกระต่าย

คำสำคัญ : หินอ่อน, หินพรานกระต่าย, หินอ่อนกำแพงเพชร

ประวัติหินอ่อนพรานกระต่าย

         อำเภอพรานกระต่าย ได้ตรวจสอบพบว่าในหินคลุกที่โม่จำหน่ายนั้น มีหินอ่อนปะปนอยู่จึงได้ใช้เครื่องจักรขุดเจาะเข้าไปในแกนภูเขาพบว่าด้านในภูเขามีหินอ่อนที่มีคุณภาพดีมีสีเขียว สีชมพูอมเทาสีเทา สีเขียวเหลือง สีขาวอมเทา โดยเฉพาะหินสีชมพูอ่อน สีสันสวยงาม ซึ่งมีแห่งเดียวในประเทศไทยโดยที่หินอ่อน มีอายุประมาณ 300-400 ล้านปีเกิดจากการตกผลึกของหินปูนที่มีชั้นหินหนาประมาณ 150 เมตร หินอ่อน อำเภอพรานกระต่ายมีชื่อเสียงเลื่องลือไปทั่วประเทศ การพัฒนาหินอ่อนของจังหวัดกำแพงเพชร ใช้เพื่อการก่อสร้าง และประดิษฐ์เป็นสิ่งของต่างๆ ได้อย่างมากมาย หินอ่อนที่ผลิตที่อำเภอพรานกระต่ายจังหวัดกำแพงเพชร จัดเป็นหินอ่อนคุณภาพดี สีสันสวยงาม  โดยหินอ่อนพรานกระต่ายส่วนมากจะเป็นสีชมพู สวย และแกร่ง มีความแข็งแกร่งที่สุด ขัดออกมาแล้วจะเงาสวยงามตามธรรมชาติของหินอ่อน ซึ่งมีแห่งเดียวในประเทศไทย ผลิตภัณฑ์หินอ่อนกลายเป็นผลิตภัณฑ์จำหน่าย และเป็นสินค้าประจำอำเภอพรานกระต่าย ทั้งนี้ในเดือนกันยายน 2544 ได้มีการรวมกลุ่มและจัดตั้งเป็นสหกรณ์หินอ่อน ตั้งอยู่ที่ 558/2 หมู่ที่ 2 บ้านพรานกระต่าย ตำบลพรานกระต่าย อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร 62100 ทั้งนี้เพื่อพัฒนาศักยภาพการผลิตและการจัดจำหน่าย โดยมีการบริหารด้านการตลาด การผลิต และเงินทุน (สหกรณ์หินอ่อนพรานกระต่ายจำกัด, ม.ป.ป.)

ลักษณะของหินอ่อน

         หินอ่อน (Marble) มีมากมายหลายชนิดตามลักษณะของเนื้อหิน ไม่ดูดซับน้ำและไม่เก็บความร้อน เป็นหินที่ดูดซับความเย็น สามารถทำความสะอาดได้ง่ายแต่แข็งแรงน้อยกว่าหินแกรนิต สีของหินที่พบในประเทศมีหลายสีและลวดลายต่าง ๆกัน ซึ่งใช้กำหนดราคาตามความนิยมของตลาด เช่น สีขาว เทาขาว เทาเข้ม เทาดำ ชมพู เทาเขียว ทั้งที่มีลวดลายและเป็นสีล้วน หินอ่อนมีลักษณะคล้ายกับหินแกรนิตแต่หินอ่อนจะเกิดรอยขูดขีดได้ง่ายกว่า และมีราคาสูงกว่าหินแกรนิต มีลักษณะดูใสและละเอียด แต่เมื่อโดนกรดจะมีรอยด่างและมีน้ำหนักมาก หินอ่อนมีทั้งในประเทศ และนำเข้าจากต่างประเทศ หินอ่อนในประเทศ ส่วนใหญ่จะพบมากในจังหวัดนครราชสีมาซึ่งเป็นแหล่งที่มีการผลิตมากที่สุด สีสันและความสวยงามจะน้อยกว่าหินอ่อนนำเข้า แต่ราคาถูกกว่ามากพอสมควร  หินอ่อนในประเทศที่นิยมใช้กัน ได้แก่ ชมพูพรานกระต่าย, ดำไทย, เขางอบ, แดงปราจีน, ตาหวาน, ทราเวอร์ทีน, ชมพูทับกวาง, ขาวสระบุรี ส่วนหินอ่อนต่างประเทศมีราคาสูงและการดูแลรักษายากกว่า หินอ่อนนำเข้าที่นิยมใช้ ได้แก่ ครีมมาเฟิล, เขียวอิตาลี, เอ็มเพอราโด้, โกลเด้น     ดราก้อน (บริษัท เรขาคณิต ดีไซน์ จำกัด, ม.ป.ป.) หินอ่อน คือ หินที่ถูกแปรสภาพมาจากหินปูน หรือโดโลไมต์มีเนื้อเเน่น ประกอบด้วยแคลเซียมคาร์บอเนตที่ตกผลึกเป็นแคลไซต์โดยกว่าจะมาเป็นหินอ่อนได้นี้ต้องผ่านการสะสมทับถมกัน และผ่านระยะเวลาอันยาวนาน หากจะอธิบายให้เห็นภาพชัดๆ ก็คือ ให้นึกภาพการสะสมทับถมกันจนเกิดเป็นภูเขาใหญ่ๆหรือเกิดจากที่มีแมกม่าไหลออกมาถูกหินที่ได้สะสมกันไว้นี้ ด้วยความร้อนของแมกม่าทำให้แคลเซียมคาร์บอเนตละลาย แล้วตกผลึก เกิดเป็นหินอ่อนขึ้นมา ถ้าใช้กล้องหรือแว่นขยายส่องดูก็จะเห็นผลึกแคลไซด์จำนวนมาก และเมื่อนำมาขัดผิวหน้าก็จะเกิดความเงาและสวยงาม ส่วนสีสันของหินที่มีความหลากหลายนั้นก็ขึ้นอยู่กับการกำเนิดหรือแหล่งที่มา และเมื่อตัดแต่งขึ้นรูปแล้วมีความสวยงามของลวดลายและสีสัน  โดยมองทางด้านลักษณะกายภาพว่า มีรูปทรงและลวดลายสวยงามอย่างไร เป็นความรู้สึกที่มนุษย์สามารถสัมผัสและรับรู้ได้ ซึ่งหินอ่อนของพรานกระต่ายจะมีทุกสีแต่พบมากที่สุด คือ                                         สีชมพู ดังภาพที่ 1

ภาพที่ 1 หินอ่อนสีชมพู ของอำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร