ฐานข้อมูล เรื่อง เสื่อกกบ้านหนองนกชุม ตำบลทุ่งทราย

ข้อมูลทั่วไป

ชื่อเรียก

         เสื่อกกบ้านหนองนกชุม

ชื่อเรียกอื่น ๆ

         เสื่อกก, กลุ่มทอเสื่อกกบ้านหนองนกชุม

คำอธิบาย

         บ้านหนองนกชุม หมู่ 2 ตำบลทุ่งทราย อำเภอทรายทองวัฒนธรรม จังหวัดกำแพงเพชร อาศัยความรู้และภูมิปัญญาที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ ซึ่งอพยพมาจากภาคอีสาน จัดตั้งกลุ่มทอเสื่อกกบ้านหนองนกชุม เมื่อปี พ.ศ.2546 เพื่อเป็นการสร้างงานสร้างอาชีพให้แก่ชุมชน โดยได้รับพระราชทานพันธุ์ต้นกกจากสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ และได้ขยายพันธุ์เพื่อให้ชาวบ้านมาปลูกในบริเวณพื้นที่บ้านของตน ซึ่งพันธุ์ต้นกกพระราชทานนี้จะมีความพิเศษ คือ ลำต้นจะมีขนาดใหญ่และมีความเหนียวเป็นพิเศษ
         สมาชิกในกลุ่มจะทำการทอเสื่อที่บ้านตนเอง เมื่อทอเสร็จจะนำมาสินค้ารวมที่กลุ่มเพื่อจำหน่ายในงานประจำปีของจังหวัดกำแพงเพชรเป็นของที่ระลึกสำหรับแขกผู้ใหญ่ที่มาเยี่ยมชมหมู่บ้าน ใช้ในงานบุญงานประเพณีต่าง ๆ ของหมู่บ้าน  แม้กระทั่งลูกหลานที่ไปทำงานต่างจังหวัดกลับมาบ้านก้อซื้อไปจำหน่ายต่อ เป็นต้น โดยผลกำไรจะนำเข้ากลุ่มและมีเงินปันผลให้แก่สมาชิกในกลุ่ม 

สถานที่

         กลุ่มทอเสื่อกกบ้านหนองนกชุม 90 หมู่ 2 ตำบลทุ่งทราย อำเภอทรายทองวัฒนา จังหวัดกำแพงเพชร 62190  ติดต่อ คุณสุบิน  พุธสม  โทร : 084-4941985   

วัสดุผลิตภัณฑ์

         1) ต้นกก
         2) เอ็น
         3) จักรเย็บผ้า
         4) ผ้ากุ๊นริม
         5) เครื่องทอ (กี่)
         6) ฟืม

ประเภทการใช้งาน

         ของใช้และของที่ระลึก

กระบวนการผลิต/ขั้นตอนการใช้งาน

         ขั้นเตรียมวัสดุ อุปกรณ์
         1) ต้นกก
             - ตัดหรือเก็บเกี่ยวต้นกกที่ปลูกไว้ในบริเวณพื้นที่บ้านของตน 
             - นำต้นกกมาแยก และเลือกกกที่มีขนาดเท่ากัน
             - นำต้นกกที่คัดเลือกได้ขนาดที่ต้องการแล้ว มาสอยเป็นสอง สาม หรือสี่ส่วน ตามขนาดลำต้นของต้นกก ถ้าเส้นเล็กผืนเสื่อกกจะทอได้ละเอียดและแน่นหนา
             - นำเส้นกกที่สอยเสร็จแล้วมาผึ่งแดดให้แห้ง ประมาณ 4-5 วัน

ภาพที่ 1 ต้นกกที่ปลูกไว้ภายในบริเวณบ้านของสมาชิกในชุมชน

ภาพที่ 2 การสอยต้นกก

ภาพที่ 3 ต้นกกที่สอยเสร็จแล้วผึ่งแดดให้แห้ง

ภาพที่ 4 ต้นกกที่ผึ่งแดดแห้งแล้วเตรียมนำไปทอเสื่อ

         2) การทอเสื่อกก
             2.1) กางเครื่องทอเสื่อกก
             2.2) นำฝืนมาวางไว้ในช่องของเครื่องทอ (กี่)
             2.3) สอดด้ายไนล่อนใส่ในรูฟืมโดยรูแรกและรูสุดท้ายใช้ด้าย 4 เส้น จากนั้นก็สอดด้าย  ตามรูที่เรากำหนดแบบไว้

ภาพที่ 5 การเตรียมเครื่องทอ (กี่) โดยการสอดด้ายไนล่อนใสรูฟืม

             2.4) วางไม้ขื่อบนหัวเสาเครื่องทอ (กี่) เพื่อให้เส้นด้ายตึง
             2.5) ลงมือทอโดยใช้ไม้สอดเส้นกกใส่ตามฟืมคว่ำหรือหงายสลับกันทุกครั้ง คนทอจะเก็บปลาย(ไพ)กกสลับซ้ายขวา

ภาพที่ 6 ใช้ไม้สอดเส้นกกใส่ตามฟืมคว่ำหรือหงายสลับกัน

             2.6) เมื่อทอได้พอขนาดจะต้องเก็บม้วนผืนเสื่อโดยยกไม้ขื่อลงแล้วม้วนเสื่อ

ภาพที่ 7 ตัดตกแต่งปลายกกริมทั้ง 2 ด้าน

             2.7) เมื่อทอเสร็จก็ตัดเสื่อออกจากเครื่องทอ (กี่) แล้วมัดปลายเชือกให้เรียบร้อย
             2.8) ใช้กรรไกรตัดตกแต่งปลายกกริมด้านซ้ายและด้านขวาให้เรียบร้อย

ภาพที่ 8 เสื่อที่เย็บผ้ากุ้นริมพร้อมจำหน่าย

ภาพที่ 9 สถานที่จำหน่ายผลิตภัณฑ์เสื่อกกในปัจจุบัน

ภาพที่ 10 กำลังก่อสร้างอาคาร โครงการต่อยอดศูนย์สาธิตการตลาด

ข้อมูลการสำรวจ

วันเดือนปีที่สำรวจ

         29 มีนาคม 2562

วันปรับปรุงข้อมูล

         -

ผู้สำรวจข้อมูล

         นางสาวสุวลัย  อินทรรัตน์

คำสำคัญ (tag)

         เสื่อกก, กลุ่มทอเสื่อ, บ้านหนองนกชุม