กระบวนการการสื่อสารการเรียนรู้บนเว็บไซต์ยูทูบ กรณีศึกษา รายการความงาม

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการสื่อสารการเรียนรู้บนเว็บไซต์ยูทูบและสังเคราะห์กระบวนการการสื่อสารการเรียนรู้บนเว็บไซต์ยูทูบ กรณีศึกษา รายการความงาม โดยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการเก็บและวิเคราะห์ข้อมูล 3 ส่วน ได้แก่ การวิเคราะห์ตัวบทจากกลุ่มตัวอย่างรายการความงามบนเว็บไซต์ยูทูบจำนวน 100 ตอนจาก 5 ช่องรายการความงาม (Momay with You, pearypie, wwwerkerkcom, missPimpaka และ YAEuunws) การสัมภาษณ์ยูทูบเบอร์จำนวน 2 คนจากช่องรายการ wwwerkerkcom และ missPimpaka และการสนทนากลุ่มผู้รับสารที่มีการติดตามช่องรายการกลุ่มตัวอย่างอย่างน้อย 1 ช่องรายการ จำนวน 30 คน

          ผลการศึกษา พบว่า รูปแบบการสื่อสารแบ่งออกเป็นการถ่ายทอดสารและการรับสาร โดยที่การถ่ายทอดสารของยูทูบเบอร์มีการวางเป้าหมายในการสื่อสาร 2 ประการ คือ เป้าหมายของรายการ และเป้าหมายของกิจกรรม ทั้งนี้กิจกรรมมีรูปแบบการถ่ายทอด 3 ประเภท ได้แก่ การบรรยาย การสาธิต และการสนทนา ซึ่งรูปแบบทั้ง 3 ประเภทจะมีการใช้วัจนภาษาและอวัจนภาษาที่ไม่เป็นทางการเพื่อสร้างความใกล้ชิด นอกจากนั้นยูทูบเบอร์มีการใช้คุณลักษณะของเว็บไซต์ยูทูบในการถ่ายทอดสารประกอบด้วย ภาพประกอบ ชื่อรายการ รายละเอียด หมวดหมู่ของรายการ และคำอธิบายประกอบ ด้านการรับสารสามารถแบ่งผู้รับสารออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่ม Active น้อย และกลุ่ม Active มาก ซึ่งจะมีรูปแบบการรับสาร 3 วิธี ได้แก่ การรับชมตามลำดับไทม์ไลน์ การรับชมแบบเลือกเฉพาะช่วงรายการ และการรับชมแบบหยุดพิจารณา ซึ่งผลกระทบต่อผู้รับสารมีทัศนคติเป็นบวกตั้งแต่ก่อนรับชม ส่วนความรู้และพฤติกรรมเกิดกับผู้รับสารกลุ่ม Active มาก ทั้งนี้พฤติกรรมมี 3 ระดับ คือ พฤติกรรมการเลียนแบบ พฤติกรรมที่เกิดจากการวิเคราะห์เนื้อหา และพฤติกรรมที่เกิดจากการสังเคราะห์เนื้อหา ในส่วนของกระบวนการสื่อสารการเรียนรู้พบว่ามีองค์ประกอบการสื่อสาร 7 องค์ประกอบ ได้แก่ ผู้ส่งสาร สารจากผู้ส่ง ผู้รับสาร สารที่ผู้รับสารต้องการ ช่องทางการสื่อสาร ผลกระทบการสื่อสาร และปฏิกริยาตอบกลับ โดยในกระบวนการสื่อสารมีทิศทางการสื่อสารมีช่องทางการสื่อสารเป็นศูนย์กลาง และผู้ส่งสารและผู้รับสารจะมีการสื่อสารเข้าหาศูนย์กลาง