กำลังแก้ไข
ทอยสะบ้า
ไปยังการนำทาง
ไปยังการค้นหา
คำเตือน:
คุณไม่ได้เข้าสู่ระบบ สาธารณะจะเห็นที่อยู่ไอพีของคุณหากคุณทำการแก้ไขใดๆ หากคุณ
เข้าสู่ระบบ
หรือ
สร้างบัญชี
การแก้ไขของคุณจะถือว่าเป็นของชื่อผู้ใช้ของคุณ พร้อมทั้งอาจมีประโยชน์อื่นๆ ด้วย
การตรวจสอบสแปม
อย่า
กรอกช่องนี้!
=='''ข้อมูลทั่วไป'''== ==='''ชื่อการละเล่น'''=== ทอยสะบ้า ==='''ชื่อเรียกอื่น ๆ'''=== - ==='''ประเภทการละเล่น'''=== สะบ้าหนุ่มสาว (สะบ้าบ่อน) เป็นการละเล่นที่เน้นความสนุกสนานและสะบ้าช้าง (สะบ้าทอย) ที่เน้นการแข่งขันรู้แพ้รู้ชนะ ส่วนสะบ้ารำเป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่นของชาวมอญบางไส้ไก่เขตธนบุรี กรุงเทพฯ เท่านั้น ซึ่งจะเน้นการรำาโดยมีดนตรีประกอบระหว่างการเล่นสะบ้าสะบ้าบ่อน (สะบ้าหนุ่มสาว) มักจะใช้ลานดินใต้ถุนบ้านเป็นสนามสมัยก่อนบ้านคนมอญมักเป็นบ้าน 2 ชั้นใต้ถุนโปร่งแต่ละหมู่บ้านจะมีการเล่นสะบ้ากันเกือบทุกหลังคาเรือนบ้านที่มีหญิงสาวมักจะมีบ่อนสะบ้าไว้ต้อนรับชายหนุ่มต่างหมู่บ้านหนุ่มสาวหมู่บ้านเดียวกันจะไม่เล่นด้วยกันเด็ดขาด แต่ปัจจุบันจะมีการเล่นเฉพาะบ้านที่มีความพร้อมและได้รับเลือกไว้และส่วนใหญ่จะคล้ายกับการแสดงท่านองการสาธิตมิได้เป็นการละเล่นซึ่งชายหนุ่มหญิงสาวรอคอยมาทั้งปีเพื่อโอกาสในการพบปะและสานสัมพันธ์ต่อกัน (พิพิธภัณฑ์เทศบาลเมืองปู่เจ้าสมิงพราย, 2564) ==='''โอกาสที่ใช้การละเล่น'''=== เทศกาลสงกรานต์ ปีใหม่ ==='''ผู้คิดค้น'''=== - ==='''สถานที่จัดกิจกรรม'''=== บ้านกะเหรี่ยงน้ำตก ตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร =='''ข้อมูลการละเล่น'''== ==='''ประวัติความเป็นมา'''=== ความเป็นมาของการละเล่นทอยสะบ้า เป็นการละเล่นของชาวปกาเกอะญอโดยมักเล่นกันในช่วงสงกรานต์ การเล่นสะบ้าแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ สะบ้าทอย และสะบ้าบ่อน แต่เดิมนั้นในตำบลเจ็ดริ้วนั้น มักเล่นสะบ้าบ่อนเป็นส่วนใหญ่ โดยชาวบ้านจะนัดและตกลงกันว่า การเล่นสะบ้าจะเล่นที่บ้านของผู้ใดจะให้ผู้นั้นเป็นเจ้าของบ่อน ส่วนชาวบ้านคนอื่น ๆ จะช่วยกันออกเงินคนละ 5 บาทบ้าง 10 บาทหรือตามกำลังเพื่อเป็นเงินกองกลางให้กับเจ้าของบ่อนเป็นค่าตกแต่งบ่อน เช่น การประดับธงราวบ้าง ลูกมะหวดแขวน ประดับบ้าง ตลอดจนเป็นค่าข้าวต้มเลี้ยงคนที่มาเล่นสะบ้า แต่เดิมการเล่นสะบ้า นิยมเล่น ในหมู่หนุ่ม สาว เพื่อทำความรู้จักกันหลังจากเสร็จงาน ในตอนกลางวัน ครั้นถึงเวลาค่ำ จะมีการนัดเล่นบริเวณลานบ้านที่บ้านของคนที่เป็นเจ้าของบ่อน (ยุวดี ศรีห้วยยอด, 2564) รูปแบบการละเล่นทอยสะบ้า แบ่งผู้เล่นออกเป็นสองฝ่าย ฝ่ายละกี่คนก็ได้ เท่าจำนวนลูกสะบ้าที่ตั้งไว้ด้านหน้าของผู้เล่นแต่ละฝ่าย ผู้เล่นทั้งสองฝ่ายยืนห่างกันประมาณ 3 เมตร กติกา คือ ผู้เล่นต้องทอย หรือโยนลูกสะบ้าในมือของตน ให้ไปตีลูกสะบ้าที่ตั้งไว้ด้านหน้าฝ่ายตรงข้ามให้ล้มระเนระนาดไป ฝ่ายไหนทำให้ลูกสะบ้าของฝ่ายตรงข้ามล้มได้หมดก่อน ถือเป็นฝ่ายชนะ สิ่งที่ได้จากการละเล่นทอยสะบ้า คือ ผู้เล่นได้ฝึกความแม่ยำ มีสมาธิ มีความตั้งใจที่จะทอยสะบ้า ที่มีลักษณะ บางลูกกลม บางลูกรี หรือเบี้ยว ทำให้ไม่เที่ยง ควบคุมทิศทางได้ยาก เกิดการผิดพลาดได้ง่าย ส่วนผู้ชมก็สนุกสนาน มีการแสดงความรู้สึกดีใจ เสียใจ แต่ที่สำคัญการละเล่นทอยสะบ้าเป็นวัฒนธรรมที่อยู่ในวิถีชีวิตของชาวปะกากะญอมาตั้งแต่ครั้งบรรพบุรุษ ดังนั้น จึงเป็นที่น่าภาคภูมิใจที่เด็กรุ่นใหม่ของบ้านกะเหรี่ยงน้ำตก ยังมีโอกาสได้สัมผัสความสนุกสนานของการละเล่นชนิดนี้ (Kainui, 2555) ==='''อุปกรณ์ประกอบ'''=== 1. ลูกสะบ้า 2. ไม้กระดาน ==='''วิธีการเล่น'''=== การละเล่นทอยสะบ้า แบ่งผู้เล่นออกเป็นสองฝ่าย ฝ่ายละกี่คนก็ได้ เท่าจำนวนลูกสะบ้าที่ตั้งไว้ด้านหน้าของผู้เล่นแต่ละฝ่าย ผู้เล่นทั้งสองฝ่ายยืนห่างกันประมาณ 3 เมตร กติกา คือ ผู้เล่นต้องทอย หรือโยนลูกสะบ้าในมือของตน ให้ไปตีลูกสะบ้าที่ตั้งไว้ด้านหน้าฝ่ายตรงข้ามให้ล้มระเนระนาดไป ฝ่ายไหนทำให้ลูกสะบ้าของฝ่ายตรงข้ามล้มได้หมดก่อน ถือเป็นฝ่ายชนะ (Kainui, 2555) ==='''กฎกติกา/มารยาท'''=== แบ่งผู้เล่นหรือผู้แข่งขันออกเป็น 2 ฝ่าย แต่ละฝ่ายมีลูกสะบ้าคนละ 20 ลูกเท่ากัน ตั้งเป็นลูกเป้า (ดีบ) บนพื้นสนามฝ่ายตรงข้าม 10 ลูก ลูกยิง (โกย) ในมือของผู้ยิง 10 ลูก ผลัดกันดีดลูกยิงของตนให้โดนลูกเป้าของอีกฝ่าย ใครดีดถูกลูกเป้าฝ่ายตรงข้ามล้มหมดก่อนจะเป็นฝ่ายชนะในเกมนั้น ๆ (องค์ บรรจุน, 2565) ==='''ระยะเวลา'''=== เล่นตั้งแต่วันที่ 13 เมษายน เป็นต้นไป มีกำหนด 3 วัน 7 วัน หรือ 15 วัน =='''ข้อมูลผู้เล่น'''== ==='''เพศผู้เล่น'''=== เพศหญิงและเพศชาย ==='''จำนวนผู้เล่น'''=== ไม่กำหนดจำนวนผู้เล่น ==='''ลักษณะผู้เล่น'''=== - ==='''การแต่งกายของผู้เล่น'''=== เสื้อพื้นเมืองทั่วไป =='''ข้อมูลการสำรวจ'''== ==='''แหล่งอ้างอิง'''=== พิพิธภัณฑ์เทศบาลเมืองปู่เจ้าสมิงพราย. (22 พฤศจิกายน 2564). ''สะบ้า (Saba).'' https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid02ZTs9VUCJnkCiJzqfbdibojZK5onZT6RMfPhnfgvTA8T1gfkhosWgVz55yPRkneS8l&id=109206644570885&locale=cy_GB ยุวดี ศรีห้วยยอด. (18 มิถุนายน 2564). ''การเล่นสะบ้า.'' คลังข้อมูลชุมชน ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน). https://communityarchive.sac.or.th/blog/119 องค์ บรรจุน. (2565). ''สะบ้า : เกมกีฬาของมอญ เขมร และอื่น ๆ.'' ศิลปะวัฒนธรรม SILPA-MAG.COM. https://www.silpa-mag.com/culture/article_10854 Kainui. (12 ตุลาคม 2555). ''การละเล่นทอยสะบ้า บ้านกะเหรี่ยงน้ำตก.'' ศูนย์ข้อมูลกลางทางวัฒนธรรม. http://www.m-culture.in.th/album/164096/การละเล่นทอยสะบ้า_บ้านกะเหรี่ยงน้ำตก Sanook. (ม.ป.ป.). ''สะบ้า.'' https://www.sanook.com/dictionary/dict/dict-th-en-sedthabut/search/สะบ้า/ ==='''วันเดือนปีที่สำรวจ'''=== 21 ธันวาคม 2566 ==='''วันปรับปรุงข้อมูล'''=== - ==='''ผู้สำรวจข้อมูล'''=== นางสาวพรลดา พิมพ์แปลก นางสาวชฎาพร ฉัตรธรรม นางสาวณัฏฐ์ธิดา เทศวัง นางสาวพันธ์นภา ทองเนตร นางสาววินิจสา รักษ์พงษ์ นางสาวน้องทราย ใจดี ==='''คำสำคัญ (tag)'''=== ลูกสะบ้า เป็นชื่อไม้เถาชนิด Entada rheedii Spreng. ในวงศ์ Mimonaceae ฝักขอบขนานแบน มีเมล็ดกลมแบนแข็ง เรียกว่า ลูกสะบ้า ใช้ขัดสมุดไทย ทำยาได้ และเป็นชื่อการเล่นอย่างหนึ่งตามประเพณีของชาวมอญ ใช้ลูกสะบ้า หรือของที่มีลักษณะกลม ๆ ล้อ หรือทอยให้ล้ม (Sanook, ม.ป.ป.)
ความย่อ:
โปรดระลึกว่างานเขียนทั้งหมดใน ฐานข้อมูลการละเล่นพื้นฐานจังหวัดกำแพงเพชร อาจถูกผู้เขียนอื่นแก้ไข เปลี่ยนแปลงหรือนำออก หากคุณไม่ต้องการให้งานของคุณถูกแก้ไข ก็อย่าส่งเข้ามา
นอกจากนี้ คุณยังสัญญาเราว่าคุณเขียนงานด้วยตนเอง หรือคัดลอกจากสาธารณสมบัติหรือทรัพยากรเสรีที่คล้ายกัน (ดูรายละเอียดที่
ฐานข้อมูลการละเล่นพื้นฐานจังหวัดกำแพงเพชร:ลิขสิทธิ์
)
อย่าส่งงานมีลิขสิทธิ์โดยไม่ได้รับอนุญาต!
ยกเลิก
คำอธิบายการแก้ไข
(เปิดหน้าต่างใหม่)
รายการนำทางไซต์
เครื่องมือส่วนตัว
ยังไม่ได้เข้าสู่ระบบ
คุย
ส่วนร่วม
สร้างบัญชี
เข้าสู่ระบบ
เนมสเปซ
หน้า
อภิปราย
ไทย
ดู
อ่าน
แก้ไข
ดูประวัติ
เพิ่มเติม
การนำทาง
หน้าหลัก
ปรับปรุงล่าสุด
สุ่มหน้า
ความช่วยเหลือเกี่ยวกับมีเดียวิกิ
เครื่องมือ
หน้าที่ลิงก์มา
การเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวโยง
หน้าพิเศษ
สารสนเทศหน้า