กำลังแก้ไข ศิลปะในลวดลายผ้าปักชาวเขาเผ่าเย้าและผลิตภัณฑ์ผ้าปักชาวเขา (ส่วน)

== การแต่งกายประเพณีของสตรีเย้า บุรุษ และเด็ก ==
          เครื่องแต่งกายสตรี ใช้เครื่องแต่งกายทั้งหมด 5 ชิ้น มีดังนี้
          1. โพกศีรษะชั้นใน (ก้องจู๊ด) ผ้าโพกศีรษะชั้นในนีร้วบผมให้เป็นระเบียบผ้าโพกศีรษะชั้นใน บางหมู่บ้านอาจจะใช้สีแตกต่างกัน เช่น สีแดง สีดำ ขนาดยาวประมาณ 75 เซนติเมตร กว้าง 40 เซนติเมตร รวบผมก่อนใช้ผ้าโพกศีรษะปัจจุบันนี้สตรีเย้าบางคนไม่ค่อยนิยมใช้ผ้าโพกศีรษะชั้นใน
          2. ผ้าโพกศีรษะชั้นนอก (ก้องเป้า) อาจจะแตกต่างกันบ้างในแต่ละหมู่บ้านบางหมู่บ้าน เช่น บ้านปางค่า  หมู่บ้านป่ากลาง นิยมใช้ผ้าทอมือเส้นฝ้ายขนาดกลางหรือขนาดใหญ่สีดำทั้งผืนปักลายที่ปลายทั้ง 2 ด้าน การโพกศีรษะทำโดยการพันผ้าด้านกว้างครึ่งผืนก่อนแล้วพับครึ่งอีกครั้งหนึ่งนำปลายข้างหนึ่งแนบไว้เหนือหู แล้วพันรอบศีรษะจนเกือบสุดผ้านำส่วนปลายผ้าที่มีลายปักอีกด้านหนึ่งเสียบข้างหูใน
          3. เสื้อ (ลุย) ใช้ผ้าสีดำอาจจะเป็นผ้ามันหรือผ้าทอมือย้อมสีดำความยาวจะวัดจากไหล่ถึงข้อเท้า ความกว้างวัดจากครึ่งแขนด้านหนึ่งไปอีกด้านหนึ่ง ด้านหลังจะต่อผ้าตรงกลางหลังเสื้อผ่าหน้าตลอด ตัดผ้าเว้าลงมาเป็นแขนเสื้อ และตัวเสื้อเย็บด้านข้างทั้งสองจากแขนลงมาถึงเอวต่อแขนเสื้อยาวลงมาถึงข้อมือ ข้อมือกว้างพอประมาณ
          4. ส่วนตกแต่งเสื้อ คอเสื้อ ใช้ผ้าสีขาว สีแดง น้ำเงิน จะใช้สีใดสีหนึ่งหรือสองสีก็ได้ กว้างประมาณ 5 เซนติเมตร ยาวครึ่งหนึ่งของรอบคอเย็บติดกับคอเสื้อเพื่อป้องกันเหงื่อ ผ้าชิ้นนี้เรียกว่า ลุย จ้าง กบ
          สาบเสื้อ ใช้ผ้าดำปักลายกว้างเท่ากับผ้ารอบคอเย็บติดตัวเสื้อต่อจากผ้ารอบคอ ยาวลงมาต่ำกว่าเอวนิดหน่อย เรียกผ้าผืนนี้ว่า ลุย แลง  
          ไหมพรมแดง (ลุย กวาน) ใช้เส้นไหมสีแดงยาวตั้งแต่ 5 – 10 เซนติเมตร เย็บติดกับตัวเสื้อตรงรอยต่อระหว่างตัวเสื้อกับสาบเสื้อด้วยด้ายสีดำรอบคอทั้งสองข้างยาวลงมาต่ำกว่าเอวเล็กน้อย ตัดไหมพรมให้พองฟูเป็นก้อนกลม เย้าแต่ละหมู่บ้านอาจจะมีขนาดพู่ไม่เท่ากัน ความยาวของพู่ไม่เท่ากัน สีไหมพรมบางหมู่บ้านอาจจะออกสีส้มแดง  
          ปลายแขนเสื้อ ใช้ผ้าชิ้นเล็ก ๆ สีขาว แดง น้ำเงิน ดำสลับกันเป็นชั้น ๆ อย่างน้อย 3 ชั้น มากที่สุด 11 ชั้น นิยมกันคือ 7 ชั้น ตรงกลางเป็นสีขาวบางหมู่บ้านอาจจะใช้สีแตกต่างกัน  
          ชายผ้าแขนเสื้อ ต้องม้วนกลับขึ้นมาแล้วเย็บด้วยเส้นด้ายถักหรือใช้เส้นด้ายสีแดงพันรอบด้วยเส้นลวดเงินเป็นช่วง ๆ  เพื่อกันเส้นด้ายหลุดออกจากกัน  
          ชายผ้าที่เหลือจากติดแถบผ้าที่หน้าอกและคอจะมีแถบผ้าสีน้ำเงินกว้างประมาณ 1 เซนติเมตร เย็บติดพู่ไหมพรมติดลูกปัด เย้าจะนิยมใช้พู่ไหมพรมสีแดงเล็ก ๆ ยาวประมาณ 15 - 20 เซนติเมตร ร้อยลูกปัดช่วงด้านบน 3 – 5 ลูก ติดบริเวณชายเสื้อ
          5. ผ้าคาดเอว ใช้ผ้าทอมือสีดำ ลักษณะเหมือนผ้าโพกศีรษะมีปักลายที่ปลายทั้ง 2 ด้าน การผูกผ้า คาดเอวจะเริ่มจากหน้าหรือหลังก็ได้ แต่ต้องให้ปลายทั้ง 2 ข้างผูกกันไว้ข้างหลังเพื่อให้เห็นปัก
          6. กางเกง (โฮว) การตัดเย็บกางเกงสตรีเย้าใช้ผ้า 5 ชิ้น ประกอบด้วย
              ผ้าปักลาย 2 ผืน โดยใช้ผ้าทอมือสีดำจะปักเกือบเต็มผืนเหลือด้านข้างไว้ พอที่จะเย็บต่อกันด้านล่างเหลือไว้สำหรับพับ ด้านบนเหลือไว้ประมาณครึ่งคืบของผู้ใช้ แล้วจึงเย็บต่อกัน  
              ผ้าต่อขากางเกงใช้ผ้าสามเหลี่ยม 2 ผืน ชนิดเดียวกันกับผ้าที่ใช้ปักลายหรือตัดปลายออกเป็นสี่เหลี่ยมคางหมูก็ได้  
              ผ้าแถบสีเอว นิยมใช้ผ้าสีอ่อน เป็นผ้าอะไรก็ได้กว้างประมาณ 10 เซนติเมตร ใช้ต่อทำเอว