ฐานข้อมูล เรื่อง ระบำชาติพันธุ์กำแพงเพชร

ข้อมูลพื้นฐาน

ชื่อชุดการแสดง

         ระบำชาติพันธุ์กำแพงเพชร กำแพงเพชรรวมชาติพันธุ์ชนหลายเผ่า อยู่นานเนาวัฒนธรรมที่หลากหลาย ชนหลายกลุ่มลุ่มแม่ปิงมิเสื่อมคลาย สื่อความหมายต่างสายน้ำเนิ่นนานมา เป็นการแสดงโดยสำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร ได้สนับสนุนให้สร้างสรรค์ขึ้นเพื่อให้เป็นการแสดงเพื่อสื่อความหมายของกลุ่มชนชาติพันธุ์ที่ต่างวัฒนธรรมต่างวิถีชีวิต เครื่องแต่งกายที่แตกต่างสวยสดงดงามตามเอกลักษณ์ของชนเผ่าที่มีเอกลักษณ์

ชื่อเรียกอื่น ๆ

         ระบำรวมชาติพันธ์ชาวเขาในกำแพงเพชร   

ประเภทการแสดง

         “ระบำ” เป็นการแสดงชุดสร้างสรรค์ 

โอกาสที่ใช้ในการแสดง

         - การแสดงต้อนรับแขกผู้มาเยือนจังหวัดกำแพงเพชร
         - ใช้ในโอกาสเผยแพร่ศิลปะและวัฒนธรรม
         - ใช้ในการแสดงในงานประเพณีของจังหวัดกำแพงเพชร
         - ใช้แสดงเพื่อการเรียนการสอน

ผู้คิดค้น

         - ท่ารำ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์เยาวลักษณ์  ใจวิสุทธิ์หรรษา
         - ประพันธ์เพลง โดย นายอนุลักษณ์  อาสาสู้
         - เครื่องแต่งกาย โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์เยาวลักษณ์  ใจวิสุทธ์หรรษา

สถานที่ริเริ่ม/สถานที่แสดง

         - มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร
         - งานมหกรรมวัฒนธรรมอุดมศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์
         - เวทีกลางงานประเพณีจังหวัดกำแพงเพชร

ข้อมูลการแสดง

ประวัติความเป็นมา

         เป็นการแสดงชุดใหม่ที่ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อให้เป็นชุดการแสดงประจำจังหวัดกำแพงเพชรอีกชุดหนึ่งเพื่อนำเสนอในเรื่องของกลุ่มชาติพันธุ์ กำแพงเพชรเป็นเมืองที่มีกลุ่มชาติพันธุ์ที่หลากหลาย มีวิถีชีวิต เครื่องแต่งกาย อาหารที่เป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่น จึงเป็นแรงบันดาลใจให้ประดิษฐ์ชุดการแสดงโดยนำเอาวิถีการแต่งกายของแต่ละชาติพันธุ์มาเรียงร้อยลำดับต่อเนื่องให้เป็นการแสดงชุดใหม่ แต่งคำประพันธ์ขึ้นใหม่ บรรจุเพลงใหม่ บรรจุท่ารำใหม่ ให้สอดคล้องกับเนื้อร้องทำนอง ให้เกิดสุนทรียทางด้านการแสดงนาฏศิลป์ไทย การแสดงชุดนี้เน้นความงดงามของเครื่องแต่งการแต่ละชาติพันธุ์ โดยมีเผ่าม้ง เผ่าลีซอ เผ่ามูเซอ เผ่ากะเหรี่ยง ลั๊ว เย้า ไทยทรงดำ ลาวคั่ง ไทยยวน การแสดงชุดนี้มีความเป็นเอกลักษณ์โดยเด่นคือ การแต่งกายประจำชาติพันธุ์ที่สวยงามและเป็นเอกลักษณ์ชัดเจน

อุปกรณ์การแสดง

         ไม่มีอุปกรณ์การแสดง

ขั้นตอน/วิธี/กระบวนการ

         - รวบรวมข้อมูลจากเอกาสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง
         - ศึกษาข้อมูลลงพื้นที่เก็บรวมรวมข้อมูลจาก สถานที่จริง
         - วิเคราะห์ข้อมูล แต่งเนื้อร้อง ทำนองเพลง
         - ประดิษฐ์ท่ารำ
         - ออกแบบเครื่องแต่งกายประกอบการแสดง
         - ฝึกซ้อมการแสดง
         - จัดการแสดงและประเมินผล

ท่าการแสดงจำเพาะ

         การออกแบบท่ารำ ใช้ภาษาท่าตีความหมายตามคำร้องไม่การแสดงซับซ้อน เนื่องจากเป็นการแสดงชนเผ่าชาติพันธุ์ มุ่งเน้นความงดงามไปที่เครื่องแต่งกาย

ข้อมูลการแสดง

เพศผู้แสดง

         เพศหญิง

จำนวนนักแสดง

         จำนวน 9 คน หรือ 18 คน

ลักษณะผู้แสดง

         ใช้ผู้หญิงแสดงล้วนเพื่อเป็นการแสดงที่มุ่งเน้นการแสดงเอกลักษณ์การแต่งกายชาติพันธุ์ของสุภาพสตรี

การแต่งกายผู้แสดง/เครื่องประดับ

         แต่งกายตามชาติพันธุ์
               
    

                   13.4 ข้อมูลเพลง/ดนตรี

13.4.1 เพลงที่ใช้ประกอบการแสดง เป็นเพลงที่แต่งขึ้นใหม่เฉพาะเพื่อใช้ในการแสดงชุดระบำชาติพันธุ์กำแพงเพชร ชื่อ เพลง “ระบำชาติพันธุ์กำแพงเพชร” 13.4.2 เนื้อเพลง

ระบำ ชาติพันธุ์กำแพงเพชร เกริ่น - ดรม - - - ซ - - - ล - - -ม - - - ซ - - - ม - - - ล / / / / - - - ม - - - ซ - - - ม - - - ล ม ซ ม ล ม ซ ม ล ม ซ ม ล ม ซ ม ล - - - ซ - - - รํ - - - มํ - - - ดํ / / / / / / / / / / / / / / / /

ร้อง - - - มํ - - - รํ - - - ดํ - - - ล - - - ร - - - ม - - - ซ - - - ล - - - ซ - - - ม - - - ซํ - - - รํ - - - ม - - - ซ - - - ล - - - ดํ

กำแพงเพชรรวมชาติพันธุ์ชนหลายเผ่า อยู่นานเนาวัฒนธรรมที่หลากหลาย ชนหลายกลุ่มลุ่มแม่ปิงมิเสื่อมคลาย สื่อความหมายต่างสายน้ำเนิ่นนานมา

1.เผ่าม้ง แคนม้งเกริ่น ชาวเผ่าม้งนุ่งห่มสีดำขลับ งามประดับลูกปัดเหรียญทรงคุณค่า กระทบเสียงเมื่อเคลื่อนไหวมีราคา บ่งบอกค่าฐานะทางสังคม

- - - ซ - ม – ล - ซ – ม ร ด – ร - - - ม - ซ – ล - ซ – ล - ด - ร - - - ซ - ม – ล - ซ – ม ร ด – ร - - - ม - ซ – ล - ซ – ม ร ด – ร

2.เผ่าเย้า กลอง และ เกราะ ชาวเผ่าเย้านุ่งกางเกงสีดำหมด พู่สวยสดสีแดงดูงามสม ปักลวดลายหน้าผ้าให้กลืนกลม แลนุ่งห่มคล้ายคนจีนดูเข้าที

- - - รํ - รํ- ล - - - รํ - รํ – ดํ - - - รํ - รํ – ล - ดํ – ฟ - ล - ซ - - - รํ - รํ- ล - - - รํ - รํ – ดํ - - - ฟ - ซ – ล - ดํ – ร - ฟ – ซ

3.เผ่ากะเหรี่ยง พิณเตะนา เกริ่น เผ่ากะเหรี่ยงนุ่งห่มด้วยสีขาว เมื่อถึงคราวแต่งงานต้องเปลี่ยนสี นุ่งสีดำหรือแดงความหมายมี เสื้อผ้านี้ทรงกระสอบตัดง่ายดาย

- - - ล - ดํ – ร - ฟ – ซ - ล – ดํ - - - ล - ดํ – ร - ฟ – รํ - ล – ดํ - - - ล - ดํ – ร - ฟ – รํ - ล – ดํ - - - ซ - ล – ซ - ฟ – ซ ฟ ร – ด

4.เผ่ามูเซอ กลองเกริ่น เผ่ามูเซอนุ่งดำคู่ควรค่า ตัดสีฟ้าเสริมเด่นเป็นลวดลาย เครื่องเงินมีประดับไว้รอบกาย งามทั้งหลายอัตลักษณ์กลุ่มชน

- - - ร - - ฟ ซ - ล ซ ฟ - ซ - - ฟ ร ด ร - ฟ – ซ ล ซ ฟ ซ - - ล ดํ - - - ล - ด – ร ฟ ร ด ล - ด - - ซ ซ ล ซ ฟ ร ฟ ซ ล ซ ฟ ร - ด - -

5.เผ่าลั๊ว เกราะ เผ่าลั๊วสวมเสื้อขาวนุ่งผ้าสั้น ใช้ผ้าพันทรงกระบอกทุกแห่งหน สวมทับเสื้อแขนยาวขลิบแดงปน ประดับตนลูกปัดหินและกำไล

- - - - - ม – ล - ม – ล - ม – ซ - ม – ล - ม – ซ - ม – ซ - ล – ด - - - - - ล – ร - ล – ร ล – ด ล – ร ล – ด ฟ – ร ฟ ร – ด

6.เผ่าลีซอ กลอง เผ่าลีซอสวมเสื้อยาวถึงตาตุ่ม ยาวและคลุมผ้าคาดเอวสีสดใส สวมเสื้อคอกลมทับผ่าขวาเอาไว้ ประดับใด้ด้วยเครื่องเงินกระดุมกลม

- - - - - - - ซ - ฟ – ร - ฟ – ซ - - - ด - ร – ซ - ด – ล ซ ฟ - ซ - - - - - - - ซ - ฟ – ร - ฟ – ซ - - - ด - ล – ร - ดํ – ล ซ ฟ – ซ

7. ไทยวน แคนแปด ไทยวนนั้นหนาสวมใส่เสื้อผ้าชุดม่อฮ่อม ต้องมัดย้อมด้วยต้นครามดูงามสม สวมเสื้อแขนกระบอกสไบห่ม ให้ดูสวยสมงามงดสวยสดดีไทยยวน

- - - ซ - ม ร ด ล ด ร ม ซ ม ร ด ล ด ร ม ซ ม ร ด ล ด ร ซ ม ร ด ล ซ – ซ

8.ไทยทรงดำ แคนแปด ไหซอง ไทยทรงดำจดจำมั่นหมาย พวกเราทั้งหลายสวมใส่”เสื้อฮี” สีดำเป็นอัตลักษณ์ยึดมั่นในประเพณี งานสำคัญของเรานี้สวมชุดฮีพร้อมเพรียงกัน

(- - - - - ล – ดํ - ล – ดํ - ล – ซ - ล – ซ - ดํ – ล - ซ – ด - ร – ม ) - - - - - ม – ซ - ล – ซ - ม – ร - - - ด - ล – ด - ร – ม - ร – ด - - - - - ล – ด - - - - - ร – ม - - ซ ล - ซ – ม - ซ – ร - ร – ร - - - - - ล – ร - - - - ล – ด (- - ล ซ - ล – ด - ร – ด - ล – ล)

9.ลาวครั้ง(คั่ง) แคนแปด ไหซอง ชาวครั่งพวกเราเผ่านี้หนอ นุ่งห่มทอด้วยผ้าไหมมัดหมี่ ลายโดดเด่นนุ่งห่มมากมี ผืนดินแดนนี้สุขยั้งยืนนาน

- - - - - - - ล - - - ซ - ม – ล - - - ซ - ด – ล - - - ซ - ม – ล - - - - - ซ – ม - - - ร - ด – ม - - - ร - ซ – ม - - - ร - ด – ล - - - ด - ร – ม - ร – ด - ซ – ล - - - ด - ร – ม - ร – ด - ซ – ล

(สรุป) (ซึงเกริ่น) ร้องเพลง

- - - - - ล – ด - - - ร - ล - - - ท ล ซ ล ท ล ด - ร ล ดํ - ร ล ดํ - - - ม - ม – ม - ซ – ม - ร – ด - - - ม - ม – ม - ซ – ม - ร – ด - ซ ล ท - ล – ล ท ล ซ ม - ซ – ล

ทุกชาติพันธุ์ล้วนพี่น้องเป็นผองเผ่า อยู่นานเนากำแพงเพชรสมัครสมาน บนผืนดินชากังราวมาเนิ่นนาน สุขสำราญสามัคคีพีน้องไทย สะล้อเดี่ยว

- - - ซ - - - ม - ซ – ล - - - - - ม – ซ - - - - - - - ด - - - ล - - - ล - ด – ร - - - ม - ล – ด

กลับต้น

เพลงเร็ว

(- - - - - - - ม - ซ – ม - ซ – ล - ด – ล - ด – ล - ด – ล - ร – ด) - ซ – ซ - ซ – ซ - ร ด ล - ซ – ซ - ซ – ซ - ซ – ซ - ร ด ล - ม – ร - ซ – ซ - ซ – ซ - ร ด ล - ซ – ซ - ซ – ซ - ม – ม - ซ – ล - ร – ด

รัว จบ

- ดรม - - - ซ - - - ล - - -ม - - - ซ - - - ม - - - ล / / / / - - - ด - - - - ล - ด – ร - ม – ด

อนุลักษณ์ อาสาสู้ ประพันธ์ รวบรวม/เรียบเรียง ม.ค.61 – ม.ค. 62 13.4.3 ผู้แต่งเพลง อาจารย์อนุลักษณ์ อาสาสู้ 13.4.4 เครื่องดนตรีประกอบ - วงดนตรีพื้นเมืองภาคเหนือ - วงดนตรีพื้นเมืองภาคอีสาน

                   13.5 ข้อมูลการสำรวจ
                   	13.5.1 - ศึกษาจากห้องสมุด

- ลงพื้นที่อำเภอคลองลาน อำเภอไทรงาม อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร - การสัมภาษณ์ 13.5.2 วันที่สำรวจ ปีพ.ศ. 2559 13.5.3 วันที่ปรับปรุงข้อมูล ตุลาคม-ธันวาคม 2560 13.5.4 ผู้สำรวจ ผู้ช่วยศาสตราจารย์เยาวลักษณ์ ใจวิสุทธิ์หรรษา

ระบำชาติพันธุ์กำแพงเพชร