ระบำเกลียวเชือก

ข้อมูลทั่วไป

ชื่อการละเล่น

         ระบำเกลียวเชือก 

ชื่อเรียกอื่น ๆ

         ตะลุโคะ

ประเภทการละเล่น

         -

โอกาสที่ใช้การละเล่น

         ประเพณีต่าง ๆ เช่น เทศกาลวันขึ้นปีใหม่ปกาเกอะญอ วันลอยกระทง และหลังเก็บเกี่ยวข้าว หรือผลผลิตของชาวกะเหรี่ยง (CS, 2561) 

ผู้คิดค้น

         -

สถานที่จัดกิจกรรม

         หมู่บ้านขุนห้วยแม่ท้อ อำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก (CS, 2561)

ข้อมูลการละเล่น

ประวัติความเป็นมา

         เกลียวเชือกก็เปรียบเสมือนมิตรภาพในกลุ่มเพื่อน ยามใดที่เส้นเชือกเส้นเล็กเส้นน้อยรวมตัวเป็นเกลียวเดียวกันนั้นหมายถึงความสามัคคี แต่ในยามที่ปลายซองเกลียวเฮือกบานออกนั่นคงหมายความว่ารอยแยกระหว่างมิตรภาพ ลักษณะสำคัญชองศิลปะการแสดงชุดนี้เป็นการแสดงของสาวเซาเผ่ากะเหรี่ยงที่แสดงงความรัก ความสามัดดี ความพร้อมเพรียงและการร่วมูมือ ร่วมใจกันฮองชนเผ่า เพื่อบ่งบอกให้เห็นถึงความงามของสายน้ำ ธรรมชาติ ภูเขา และความเป็นอยู่ของชนเผ่าที่รักความสงบสุข บทเพลงจะถ่ายทอดถึงวิถีชีวิตของเผ่ากะเหรี่ยง มีนัยและความหมายที่ต้องการสะท้อนให้เห็นถึงด้วยความสามัคคี ความพร้อมเพรียง ผสมผสานการเล่นคนตรีที่เป็นจังหวะ แสดงถึงความสามัคคีของผู้ร้อยเชือก ผู้ร้องและผู้เล่นคนตรี ที่มีจังหวะสอดคล้องกันได้อย่างลงตัวและสวยงาม และการร่วมมือร่วมใจกันข้องซนเผ่า ความสามัคคีกลมเกลียวในหมู่คณะ ที่เปรียบดังเส้นเฮือกหลายเส้นหลายสี (สำนักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม, ม.ป.ป.)

อุปกรณ์ประกอบ

         1. เชือก 3 สีที่แทนด้วยสีของธงชาติประเทศไทย 
         2. เสาไม้ เพื่อยึดเชือกไว้ตรงกลาง  

วิธีการเล่น

         เด็กผู้หญิงใส่ชุดประจำเผ่าปกาเกอะญอที่เรียกว่า เชวา ซึ่งเป็นชุดที่ใส่ได้เฉพาะเด็กสาวที่ยังไม่แต่งงานเท่านั้น เดินนำหน้าขบวน ส่วนเด็กผู้ชายก็ใส่เสื้อปกาเกอะญอสีแดง ตามด้วยแถวของชาวบ้านที่พากันแต่งกายอย่างสวยงามมาร่วมเฉลิมฉลอง (ไทยรัฐออนไลน์, 2560)

กฎกติกา/มารยาท

         เด็กสาวที่มาร่วมการละเล่นจะต้องเป็นเด็กสาวที่ยังไม่แต่งงานเท่านั้น (ไทยรัฐออนไลน์, 2560)

ระยะเวลา

         การละเล่นครั้งละ 5 นาที

ข้อมูลผู้เล่น

เพศผู้เล่น

         เพศหญิงและเพศชาย

จำนวนผู้เล่น

         ไม่กำหนดจำนวนผู้เล่น

ลักษณะผู้เล่น

         เพศหญิงและเพศชาย 

การแต่งกายของผู้เล่น

         1. เชวา ซึ่งเป็นชุดที่ใส่ได้เฉพาะเด็กสาวที่ยังไม่แต่งงานเท่านั้น
         2. เด็กผู้ชายก็ใส่เสื้อปกาเกอะญอสีแดง 

ข้อมูลการสำรวจ

แหล่งอ้างอิง

ไทยรัฐออนไลน์. (18 มีนาคม 2560). เที่ยวงานช้าง'บ้านปูเต้อวิถีป่า..วิถีปกาเกอะญอ. https://www.thairath.co.th/news/887676
สำนักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม. (ม.ป.ป.). ระบำเกลียวเชือก อ.พบพระ. https://www.thaiculture.go.th/script/test.php?pageID=108&table_d=performance&s_type=
CS. (20 กุมภาพันธ์ 2561). ระบำเกลียวเชือก [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=6Pyv9GUZcrE

วันเดือนปีที่สำรวจ

         21 ธันวาคม 2566

วันปรับปรุงข้อมูล

         -

ผู้สำรวจข้อมูล

         พรลดา พิมพ์แปลก
         ชฎาพร ฉัตรธรรม
         ณัฏฐ์ธิดา เทศวัง
         พันธ์นภา ทองเนตร
         วินิจสา รักษ์พงษ์
         น้องทราย ใจดี

คำสำคัญ (tag)

         ระบำเกลียวเชือก เป็นการแสดงของชาวกะเหรี่ยงที่มักแสดงกันในช่วงเทศกาลปีใหม่ และหลังช่วงเก็บเกี่ยวผลผลิต ถือเป็นการสืบสานความภาคภูมิใจ และร่วมอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมที่ดีงามของชนเผ่ากะเหรี่ยงการแสดงระบำเกลียวเชือกมีการแสดงครั้งแรกที่หมู่บ้านห้วยแม่ท้อ อ.แม่ระมาด จ.ตาก และได้เผยแพร่วัฒนธรรมการแสดงนี้ไปยังพี่น้องชาวปกาเกอะญอในเขตอำเภออื่น ๆ ของจังหวัดตาก และในอำเภอท่าสองยางก็มีการแสดงระบำเกลียวเชือกด้วยเช่นกัน เนื่องจากร้อยละ 90 ของผู้คนที่อาศัยอยู่ในอำเภอท่าสองยางเป็นกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ฉะนั้นจึงมีการแสดงระบำเกลียวเชือกให้เห็นเป็นประจำทุกงานประเพณีวันขึ้นปีใหม่ปกาเกอะญอ หรืองานฉลองหลังจากเก็บเกี่ยวข้าว หรือผลผลิตของชาวกะเหรี่ยง (สำนักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม, ม.ป.ป.)